‘Wij willen dat de bodem weer in topconditie komt’

Een gezonde bodem biedt beter weerstand tegen ziekten en plagen en is beter bestand tegen droogte en wateroverlast. Compost van lokale reststromen kan daaraan bijdragen.

“De bodem is de basis voor onze voedselproductie”, stelt docent-onderzoeker Mieke van Eerten-Jansen van de HAS Hogeschool. “Het organische stof-gehalte is belangrijk voor de gezondheid van de bodem. De hoeveelheid organische stof is echter op de hoge zandgronden in de Peel aan de lage kant en daalt zelfs in sommige gevallen. Wij willen dat de bodem weer in topconditie komt”.

Die ambitie ligt aan de basis van een meerjarig project dat HAS Hogeschool uitvoert samen met AgriFood Capital: ‘Bodemverbetering met compost van lokale organische reststromen’. Het project is gericht op het benutten van lokale organische reststromen zoals snoeiafval, bermmaaisel en materiaal van schoongemaakte afwateringssloten. Hiervan kan compost worden gemaakt, die boeren kunnen gebruiken als bodemverbeteraar. Het doel is kennis ontwikkelen over het composteren van de lokale reststromen en over de toepassing van compost als bodemverbeteraar in de praktijk.

Partijen in de regio

Het beoogde praktijkresultaat is een samenwerking tussen verschillende partijen in de regio. Van Eerten: “We benutten veel reststromen nog niet of ze verdwijnen uit het gebied door de industriële verwerking elders. Wij willen de kringlopen weer op regionaal niveau sluiten en organisch materiaal in en om de Peel benutten.” Bij het project zijn verschillende bedrijven en organisaties betrokken, zoals gemeenten, waterschap Aa en Maas, composteerbedrijf Van Berkel Biomassa & Bodemproducten en agrarische ondernemers. De provincie Noord-Brabant subsidieert het project.

Daarnaast test het project ook de toepassing van insectensubstraat, afkomstig van insectenteeltbedrijf Protix. Van Eerten: “Insectensubstraat bevat onder meer huidjes van insecten. Daarin zit de stof chitine, die mogelijk een stimulerend effect heeft op de natuurlijke weerstand van de bodem tegen bodemparasieten zoals aaltjes. Dat kan heel interessant zijn voor de teelt van suikerbieten, aardappelen en bospeen.” Bij dit onderdeel werkt HAS Hogeschool samen met groenteteeltbedrijf Jonkergouw uit Schaijk. Ze testen het insectensubstraat op één van de 14 proefvelden op de proeflocatie van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant.

Breder maatschappelijk belang

De kwaliteit van de bodem is niet alleen van belang voor de boeren die de grond bewerken, stelt Van Eerten. “Er is een breder maatschappelijk belang. Grond met een rijker bodemleven en veel organische stof heeft een beter waterbergend vermogen. Het Peelgebied wordt hiermee beter bestand tegen droogte of wateroverlast. Daarnaast kan een gezonde bodem meer CO2 vasthouden. Ook daarin willen we meer inzicht krijgen. We willen onderzoeken wie profiteert van goed bodembeheer, zodat bodembeheer een zaak van ons allemaal wordt en niet alleen van de boer.”