Pionieren met 10 bijzondere gewassen op zandgrond

Met de ‘biobased innovation garden’, experimenteert adviesbedrijf Delphy met planten voor uiteenlopende doelen; van hipsterproducten tot grondstoffen voor geneesmiddelen. De vraag is: hoe goed gedijen deze gewassen op de droge zandgrond van de Peel?

Projectleider Bert Aasman van Delphy is dit jaar zeker twee keer per week te vinden op de proeflocatie van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant. Hij beheert één van de veertien percelen. Zijn proef is het meest bewerkelijk, omdat hij 10 verschillende gewassen verbouwt.
Deze zogenoemde ‘Biobased Innovation Garden’ van Delphy maakt dit deel uit van het project ‘Growing a Green Future’ in opdracht van proefboerderij Rusthoeve. Dit is een interregionale samenwerking, met subsidie van de EU, waarbij in totaal elf organisaties in Nederland en Vlaanderen zijn betrokken. Dit project is een zoektocht naar nieuwe teelten. Er zijn proefvelden in Colijnsplaat (ZL), Breda, in Vlaanderen en hier in Noordoost-Brabant. Aasman: “We onderzoeken hier hoe de gewassen het doen op de droge zandgrond van de Peel. We bekijken welke problemen je tegenkomt, en welke oplossingen we kunnen bedenken.”

Dit pionierswerk is vaak een kwestie van vallen en opstaan, merkt hij. “Als je met de teelt van bataat wilt beginnen, kan ik je precies vertellen wat je allemaal niet moet doen”, lacht de projectleider. “Wij hebben alle beginnersfouten al een keer gemaakt. Te vroeg beginnen, de grond te droog laten worden, slechte folie gebruiken. Dat moet je allemaal ontdekken als je met iets nieuws begint.”

Voeding voor hipsters

Zoete bataat of zoete aardappel is een relatief nieuw product in de Nederlandse supermarkten. Wat begon als voeding voor hipsters, wint snel aan populariteit. Dat maakt het mogelijk een interessante teelt. Dat geldt ook voor quinoa. Deze eiwitrijke graanvervanger komt net als de bataat oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is ook in trek bij trendgevoelige consumenten. Voor teelt op zandgrond is de droogtebestendigheid van deze plant aantrekkelijk. Delphy merkt op het demoveld dat bestrijding van dat onkruid wel een uitdaging is. De jonge quinoa is lastig te onderscheiden van melganzenvoet.
De markt voor quinoa van Nederlandse bodem voor de consument is vooralsnog beperkt, vreest Aasman. Hij verwacht dat echter dat de teelt ook interessant kan zijn als snijmaisvervanger. Daarvoor hoeft het zaad niet volledig rijp te worden, veehouders kunnen de planten hakselen en inkuilen.

Olie voor geneesmiddelen

De helft van de gewassen in de Biobased Innovation Garden bevat hoogwaardige olie of andere stoffen die geschikt zijn voor geneesmiddelen of andere gezondheidsbevorderende toepassingen, zoals zoetstof voor sondevoeding.
“De markt voor plantaardige inhoudsstoffen voor medicijnen gaat heel groot worden”, verwacht Aasman. Ook de zaden van karwij bevatten een kostbaar ingrediënt. Dat is te gebruiken als natuurlijke kiemremmer voor opgeslagen aardappelen.
Enkele van de gewassen die Aasman in de Peel test, worden a langer in Nederland verbouwd, maar tot nu toe alleen vooral op de westelijke kleigronden. Op de proeflocatie van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant onderzoekt Delphy de mogelijkheden voor de teelt op op zand.

Zoetstoffen voor sondevoeding

Andere soorten zijn helemaal nieuw in Nederland. Een van die nieuwelingen is yacon. De planten vormen dikke wortels die rijk zijn aan zoetstoffen. Deze zoetstoffen zijn bijzonder geschikt voor medicinale (sonde)voeding. “Voor de zandgrond is dit mijn lieveling. Hij kan goed tegen droogte en is een snelle groeier. Het gewas sluit snel, waardoor onkruid relatief goed te beheersen is. In de Peel zijn dat goede eigenschappen.”

Bert Aasman, Delhpy:
“Wij hebben alle beginnersfouten al een keer gemaakt. Te vroeg beginnen, de grond te droog laten worden, slechte folie gebruiken. Dat moet je allemaal ontdekken als je met iets nieuws begint.”