Een grote variatie van plantensoorten op één perceel ondersteunt het bodemleven en de flora en fauna in de omgeving. Veehouders Ard van der Bolt, Job Albers en Tom Geene experimenteren met agrarisch natuurbeheer en met een smakelijke ‘gemengde salade’ voor de koeien.
Twee proefvelden op de proeflocatie van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant staan in het teken van agrarisch natuurbeheer op melkveebedrijven. Collectief Agrarisch Natuurbeheer Brabant (ANB) wil hiermee bekendheid geven aan de verschillende mogelijkheden en ervaring opdoen met de uitvoering. Veldmedewerker Jan Ottens is de initiatiefnemer, melkveehouder Ard van der Bolt uit Wanroij verzorgt de teelt en het beheer van de percelen.
Een van de proefpercelen die hij beheert, wordt een demonstratieveld met verschillende typen natuurranden. Dat zijn stroken die zijn ingezaaid met mengsels van verschillende plantensoorten, die aantrekkelijk zijn voor respectievelijk bijen, leeuweriken, kevers en patrijzen. Het andere proefperceel wordt een ‘vogelakker’. Daarop staat luzerne, afgewisseld met bloemenstroken. Hier vinden (jonge) weidevogels voedsel en beschutting. Als het goed verloopt, levert de luzerne bovendien smakelijk en voedzaam ruwvoer op voor het vee. De praktijkproef moet dat uitwijzen. Van der Bolt: “Als je wilt innoveren, moet je dingen uitproberen. Niet alles is meteen een succes. Vorig jaar is de luzerneopbrengst van de volgelakker bijvoorbeeld erg tegengevallen. Dat lag waarschijnlijk aan de droge zomer en de begintoestand van de bodem. Dit jaar gaan we het opnieuw proberen, met een iets andere samenstelling in de bloemenrand.”
Ard van der Bolt:
"Als je wilt innoveren, moet je dingen uitproberen. Niet alles is meteen een succes. Dit jaar gaan we het opnieuw proberen, met een iets andere samenstelling in de bloemenrand."
Soortenrijk grasland
De natuurstroken en de vogelakker zijn gericht op specifieke natuurbeschermingsdoelen. Op een ander perceel van de proeflocatie experimenteren Job Albers en Tom Geene met een soortenrijke invulling van ‘gewoon’ productiegrasland. “Gangbaar grasland is een monocultuur van productiegrassen. Dat gaat ten koste van de biodiversiteit. Je hebt meer variatie nodig voor de bijen en andere beestjes”, aldus Albers. Hij heeft een zorgboerderij in Rijkevoort, Doe-boerderij An’t Hoag. Hij doet de proef samen met melkveehouder Tom Geene uit Wanroij en de leverancier van graszaadmengsels Neutkens.
Het mengsel bevat verschillende grassen: Engels raaigras, rietzwenk en kropaar. De grassen worden aangevuld met andere plantensoorten, zoals klaver, luzerne, cichorei, smalle weegbree en zomerhaver. Deze planten hebben niet allemaal dezelfde hoge voederwaarde als Engels raaigras. Maar andere eigenschappen brengen ook voordelen met zich mee. Soorten met lange wortels kunnen bijvoorbeeld beter tegen droogte. Andere planten trekken weer nuttige insecten of micro-organismen in de bodem aan. De veehouder denkt dat variatie ook voor de koeien plezieriger is. Hij vergelijkt het met een saladebar. “Zeg nu zelf: wat vind je lekkerder: alleen maar gewone sla, of heb je er ook graag een beetje rucola, paprika en een tomaatje erbij?”
Albers en Geene willen onderzoeken of het soortenrijke grasland zich qua opbrengst en voederwaarde kan meten met gangbaar grasland. Ze gaan de voederwaarde van dit gras onderzoeken op het bedrijf van Geene.
Proeftuin is waardevol
Een proefveld van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant is een mooie kans voor dit soort experimenten, stelt Albers. “Je weet van tevoren niet waar je uitkomt. Als melkveehouder kun je het jezelf niet veroorloven zomaar iets uit te proberen. Je wilt niet het risico lopen dat je voer tekort komt voor je koeien.”
Ard van der Bolt denkt er net zo over. “Met grondprijzen van 70.000 euro per hectare neem je als ondernemer op je eigen bedrijf geen onnodige risico’s. Daarom is de proeflocatie zo waardevol: het is een plek waar ondernemer ruimte hebben om nieuwe dingen uit te proberen en hun ervaringen kunnen uitwisselen.”
Job Albers:
“Zeg nu zelf: wat vind je lekkerder: alleen maar gewone sla, of heb je er ook graag een beetje rucola, paprika en een tomaatje erbij?”