Vereniging Duurzaam Bodembeheer Land van Cuijk en Maasduinen is succesvol in het ontwikkelen en implementeren van duurzame landbouwpraktijken. Donderdag 22 augustus werden de stakeholders van de vereniging in Vierlingsbeek bijgepraat over de behaalde resultaten. Voorzitter en akkerbouwer Eric van Gorp: “Al na één teeltjaar zien we resultaat van de toegepaste regeneratieve landbouwtechnieken.”
De vereniging heeft inmiddels vier leden: akkerbouwer Eric van Gorp uit Rijkevoort, akkerbouwer Jos van Kempen uit Vierlingsbeek, melkveehouder Joris Ingenbleek uit Haps en akkerbouwer Peter Stevens uit Vortum-Mullem. De leden zijn in het voorjaar van 2023 gestart met het toepassen van de eerste stappen van regeneratieve landbouwtechnieken op een deel van de percelen. Op de overige percelen is op een gangbare wijze geteeld.
Minder mineraleninput
Op een deel van de proefpercelen zijn in 2023 na de teelt groenbemesters gezaaid. De groenbemesters zijn in het voorjaar door oppervlaktevertering verwerkt. Daarbij zijn fermenten toegepast. Er is in 2023 en in 2024 vooral minder kunstmest en iets minder dierlijke mest op de percelen gebruikt. Rond stressmomenten is compostthee als plantvitalisator toegepast. Al met al is met minder mineraleninput gewerkt.
Weerbare bodem met ferment
De agrariërs zijn enthousiast over wat het toegevoegde ferment doet. Jos: “Op het perceel waar de groenbemester is ondergewerkt, is op een deel geen ferment gebruikt. Daar zagen we meer (her)groei. Verder zien we nu (augustus 2024) op een aantal percelen een duidelijk verschil in onkruiddruk. Waar met de groenbemester met ferment is ondergewerkt, is zichtbaar minder onkruiddruk ten opzichte van de percelen met een gangbare wijze van onderwerken.” Wat exact de werking van het ferment is en of deze waarnemingen in een volgende teelt herhaald worden, gaan de telers het komende jaar uittesten.
Verrassend bodemresultaat
De percelen zijn onderzocht op de aanwezigheid van nutriënten, organische stof en nitraatresidu. Uit de metingen blijkt dat de hoeveelheid stabiele organische stof op de meeste proefpercelen is toegenomen. De chroma-analyse laat zien dat de kwaliteit van het organische stof verbeterd is: Mooiere humuswolkjes en meer eiwitvorming.
De bodem-balansanalyses laten een hogere uitwisselcapaciteit (kleihumus-complex) zien. Verder tonen de plantanalyses in het veld een betere beginontwikkeling van met name de ondergrondse plantmassa (groter wortelstelsel) aan.
Volgens bodemdeskundige Martijn van Vijfeijken die de telers begeleidt, functioneren de bodemprocessen beter, is er meer interactie tussen bodem en plant. “Dat resulteert in een betere beschikbaarheid van essentiële mineralen voor de plant.”
Ten slotte is het nitraatresidu op de regeneratieve percelen veel lager in alle grondlagen (30-60-90). Blijkbaar is de stikstof beter opgenomen of vastgelegd in de bodem.
Volgend jaar weer
De telers durven de volgende conclusies te trekken:
- Op het meest schrale perceel zijn de grootste stappen gezet. Zo is de hoeveelheid stabiele organische stof verhoogd van 1,3 naar 1,7% en laten proefrooiingen een duidelijk hogere bieten en aardappelopbrengst zien.
- Het blad van het aardappel- en bietengewas is groener en steviger dan op de gangbare percelen.
- De onkruiddruk is op enkele percelen zichtbaar lager.
- Kortom: met enkele - relatief simpele - systeemmaatregelen is de weerbaarheid van de bodem verbeterd terwijl de gewasopbrengsten op niveau zijn gebleven.
Eric: “We hebben voldoende vertrouwen in de toegepaste, regeneratieve technieken gekregen om te besluiten deze het komende jaar weer in te zetten. We gaan ze volgende jaar breder toepassen en zetten de volgende stap met het gebruik van gevitaliseerde rundveedrijfmest.’
De activiteiten van de vereniging worden deels ondersteund vanuit AgroProeftuin de Peel en het PAVEx-project van Wageningen University & Research. Meer weten? Kijk verder op www.bodembeheerlvcm.nl.
Regeneratieve landbouw
Regeneratieve landbouw heeft inmiddels vele definities. Volgens de vereniging Duurzaam Bodembeheer is de essentie van regeneratieve landbouw dat de kwaliteit van de bodem integraal wordt hersteld en verbeterd. Zo ontstaat er een weerbare bodem waar de teelt van gewassen – ook met uitdagende omstandigheden - tot een goed resultaat leidt. “Het is geen recept, maar een concept om te komen tot een betere bodemkwaliteit’, aldus Peter van Iperen, adviseur van de vereniging.