In de voormalige kippenstal van FruitzforLife in Zeeland ontmoetten 25 november ruim honderd telers van eiwitrijke gewassen, verwerkers, afnemers en andere geïnteresseerden elkaar. Dat leidde tot nieuwe ontmoetingen, intensieve één-op-één gesprekken en kritische dialogen. Vragen van telers over prijs en afzet en ambitieuze wensen van afnemers en verwerkers over kwaliteit en soort eiwitrijke producten passeerden de revue.

Ook kwamen er volop kansen voor samenwerking voorbij. Zo zoekt Willicroft voor hun plantaardige kaas telers van witte bonen; is er vraag naar sojabonen bij Schouten Food en heeft Coroos behoefte aan dagverse peulvruchten uit de regio. Er zijn veel concrete mogelijkheden om in 2023 zowel in teelt als in afzet van peulvruchten flinke stappen te zetten.

Concrete vraag voor witte bonen
Zo gaf Brad Vanstone aan, producent van plantaardige kaas onder de merknaam Willicroft, telers van biologische witte bonen te zoeken. Deze peulvruchten gebruikt hij voor de productie van diverse kaasjes zoals fetakaas. Hij wil zo lokaal en regeneratief mogelijke grondstoffen voor zijn bedrijf.

Lupine is een topproduct
Ook Job van Baars van Slow Food Masters is een creatieve bedenker en verwerker van alternatieve eiwitten. Na oesterzwammen, jackfruit en knolselderij zoekt hij het nu in lupine: een voedzame en lokale boon. Hij verwerkt sinds kort lupineboontjes van de LuPeel-telers. “Lupine is een topproduct. We zochten naar een product voor onze vleesvervangers en hybride hamburgers. Lupine wordt lokaal geteeld en is bestendig voor de toekomst. De smaak is nog wel een issue, maar daar wordt hard aan gewerkt met andere rassen.” Geïnteresseerde telers kunnen zich melden bij producentenvereniging LuPeel. Begin 2023 wordt een telersbijeenkomst georganiseerd. Interesse? Mail dan naar Henk Kerkers: hkerkers@gmail.com.

Ga rode bonen telen!
Ook Mariët van de Noort van MFH Pulses breekt een lans voor lupinebonen. “Ten opzichte van veel andere peulvruchten bevat lupine, net als soja, een betere aminozurensamenstelling. Een gezond boontje dus.”
Van de Noort weet alles over de kwaliteiten van en mogelijkheden met de vele verschillende peulvruchten. Ze wordt frequent als food- en ketenadviseur door verwerkers ingeschakeld. “Soja wordt nu in veel vleesvervangers gebruikt. Echter soja is vooral afkomstig uit Zuid-Amerika met alle gevolgen voor ontbossing. Lupine kunnen we hier op een verantwoorde en duurzame manier telen en kent veel dezelfde eigenschappen.”
Qua opbrengst zijn veldbonen een ideale teelt voor boeren. Veldbonen hebben de potentie van 6 tot 8 ton per hectare. “Echter veldbonen zijn goedkoop op de wereldmarkt en dus is de veldbonenprijs hier laag. Plus dat deze bonen bewerkt moeten worden tot een ‘krokantje’ voordat het in de vleesvervangers kan worden verwerkt. Van de Noort adviseert meer rode bonen (kidneybonen) te telen. “Deze zijn lekker en worden beter betaald.”
Volgens haar spelen supermarkten een belangrijke rol in het vergroten van de consumptie van peulvruchten. “En zij willen wél. Supermarkten zijn altijd op zoek naar nieuwe producten. Wellicht geen pure peulvruchten, maar wel producten waarin peulvruchten zijn verwerkt. Zoals de veldbonenburger of linzenworstjes.”

Peulvruchten kansrijk in warmer klimaat
Richard Corsmit van conservenproducent Coroos is juist wél op zoek naar de pure, onbewerkte peulvruchten. Met name uit de regio. “Voor een optimaal product verwerken we bonen en erwten binnen 8 uur. Dan hebben we de kortst mogelijke keten van boer tot bord.”
Nu haalt Coroos een deel van de peulvruchten nog van ver zoals Afrika en Canada. “Met het warmere klimaat neemt ook hier de kans op succesvolle teelten met peulvruchten toe”, is zijn stelling. “Maar de teelt van peulvruchten in Nederland is duur. Het klinkt krom, maar de kidneybonen uit Canada zijn voor ons goedkoper. Zodra milieuaspecten en uitstoot geprijsd gaan worden (true pricing) zal het voor ons ook interessanter worden om in Europa in te kopen.”
Met Boerschappen, de leverancier van de box met boerenproducten rechtstreeks afgeleverd bij de consument, heeft Coroos een samenwerking. Nederlandse peulvruchten vinden via deze box de weg naar de consument. Inmiddels zelfs naar alle Nederlandse penitentiaire inrichtingen.

Gerechten met alternatieve eiwitten voor lagere CO₂-footprint
Hutten Catering verzorgt de catering bij bedrijven en festivals en muziekconcerten. Zij zijn actief in het verlagen van de eigen CO₂-footprint. Doel is een reductie van 25% in 2023. Rens Faes, inkoper Vers bij Hutten: “Gerechten met alternatieve eiwitten en minder vlees bereiden is de makkelijkste manier om onze CO₂-uitstoot te reduceren. We experimenteren daarom met vegaproducten en hybride producten.”
Andere manier om de footprint te reduceren, is door lokale ketensamenwerking te initiëren. “Onze grootste uitdaging is: hoe richten we die ketens goed in? Met name als het gaat om de inkoop en om voldoende schaalgrootte te behalen? Die vragen moeten we nog beantwoorden.”

Sojatelers gezocht
Henk Schouten van Schouten Food houdt een pleidooi voor het maken van lekkere voedselproducten. “Maak geen producten die lijken op vlees. Maak iets anders van peulvruchten, iets nieuws.” Momenteel maakt hij bijvoorbeeld plantballen voor IKEA die zoveel mogelijk moesten lijken op de originele Zweedse balletjes. "De plantballen zijn lekkerder en duurzamer. Maar liever nog maak ik iets geheel nieuws met minder verwerking.”
Zelf is Schouten bezig om van sojabonen tempeh te maken. Aan gekookte sojabonen wordt een schimmelstructuur toegevoegd. De bonen worden gefermenteerd en samengebonden tot een blok dat uiteindelijk te koop is in de supermarkt. Dit draait al in India. “Dit kan ook als korte eiwitketen op eigen boerderij, en het kan met andere soorten bonen. Een kans denk ik.” Hij zoekt geïnteresseerde sojatelers in de Peel. De vraag is of de grondsoort in de Peel geschikt is voor sojateelt. Goede rassen ontwikkelen en de teelt onder de knie krijgen kosten tijd, maar zijn volgens Schouten de moeite waard.

Geloven in groei peulvruchten
Ook de telers kwamen aan het woord, zoals lupineteler Henk Kerkers en akkerbouwer Henk Janknegt. Beiden zijn pioniers in de teelt van peulvruchten. Ze kennen alle obstakels in de teelten uitermate goed. Beiden zijn meer dan bereid hun kennis en ervaring te delen met nieuwe telers. Want ze geloven bij uitstek in een groei van het areaal peulvruchten. Zo is Janknegt voorzitter van producentenorganisatie Eiwitboeren van Nederland. Een organisatie die zich onder andere inzet voor het bundelen van onderzoek, delen van kennis, ondersteunen van telers, lobby richting overheid en het maken van prijsafspraken. “Zo maken we prijsafspraken met verwerkers als Cosun en Herba.”

Uitbreiding luzerneteelt
Koeien houden ervan en het is een ideaal gewas voor op de zandgronden in de Peel: luzerne. Jan Ottens teelt in Zeeland luzerne en wil deze teelt uitbreiden in de Peel. Gezien de veranderingen in het klimaat biedt luzerne veel voordelen ten opzichte van grasland. Dit eiwitrijke gewas heeft een diepe beworteling, is een blijvend gewas dat veel bodemleven aantrekt en heeft nauwelijks tot geen last van verdroging.
Interesse? Mail dan naar Jan Ottens: info@landgoedtoventje.nl. 

​​
Boomkwekerij en Praktijkcentrum FruitzforLife geopend!
Publicatie Food & Agri Business

Zet een volgende stap!

Heb je concrete plannen voor 2023? Heb jij een interessante teler of afnemer gevonden tijdens onze Eiwitbooster waar je mee verder wilt? Of ben je nog op zoek?

Neem dan contact op met Ronald Luijkx (r.luijkx@agrifoodcapital.nl).
Of bekijk hier hoe we je (financieel) kunnen ondersteunen.