Michiel Ytsma verlaat na 8,5 jaar De AgroProeftuin Noordoost-Brabant. De programma-ontwikkelaar kijkt terug op een tijd van opbouw en groei van innovaties in kringlooplandbouw. Ooit begonnen met één project en twee boeren op vijf hectare proeflocatie naar nu: een serieus innovatieprogramma voor de ontwikkeling van kringlooplandbouw in Noordoost-Brabant. “Inmiddels zijn er zo’n honderd ondernemers betrokken bij een grote diversiteit aan vernieuwende projecten.”
Hoe raakte je ooit betrokken?
“In 2014 was ik aanwezig bij een door Pierre Bos (voormalig burgemeester gemeente Boekel) en Liesbeth de Theije (voormalig strateeg Waterschap Aa en Maas) geïnitieerde bijeenkomst. De vraag stond centraal of de boeren, inwoners, ambtenaren, bestuurders en onderzoekers in de zaal met de ontwikkeling van de Peel aan de slag wilden. Tijdens die drukbezochte bijeenkomst was veel oud zeer voelbaar vanuit de reconstructieperiode. Tegelijkertijd waren er ook enkele boeren die met vernieuwende ideeën kwamen. Dat zag ik als een kans, want vanuit de gemeente Landerd (nu gemeente Maashorst) had ik de opdracht om regionale samenwerkingsprojecten met ondernemers te ontwikkelen. Ik werd helemaal enthousiast na een rondleiding in het gebied door burgemeester Bos, in zijn klassieke Mercedes. Hij kan zo mooi vertellen over de Peel. Dat talent hebben we later nog vaker ingezet als er bijvoorbeeld mensen van het ministerie langskwamen.”
Hoe was die tijd?
“Het was een heel boeiende tijd. Het is geweldig om samen met anderen zo’n initiatief van de grond af op te bouwen. Je begint met niks en ziet het uitgroeien tot een waardevol programma. In de samenwerking met Liesbeth, Pierre en vele anderen, heb ik me altijd gericht op het omzetten van strategie naar beweging in de praktijk. Bijvoorbeeld door met het idee voor een proeflocatie van 35 hectare te komen en financieringsplannen te schrijven. Uit deze Agro As de Peel samenwerking is uiteindelijk het door AgriFood Capital aangevoerde De AgroProeftuin Noordoost-Brabant voortgekomen. Hiermee ondersteunen we vernieuwende boeren met grond, subsidies, (kennis)netwerk en overkoepelende projecten. Allemaal gericht op maatschappelijke doelen zoals de eiwittransitie.”
Schets eens wat er is opgebouwd?
“Er zijn zo’n honderd innovatieve ondernemers die een project hebben opgezet of daarbij zijn aangesloten. We hebben een proeflocatie van 35 hectare waar 15 boeren een nieuw gewas of duurzamere teeltmethode uitproberen. Het ministerie van LNV, Provincie Noord-Brabant, Waterschap Aa en Maas, RNOB en gemeenten participeren. Kennis- en onderwijsinstellingen zoals HAS Green Academy, WUR Proefbedrijf Vredepeel en Yuverta zijn betrokken. Er is samenwerking met organisaties zoals ZLTO, LLTB, Praktijkcentrum voor precisielandbouw en Innovatiehuis de Peel. Naast regionale samenwerking is er via onze innovatiemanager Ronald Luijkx vanuit de experimenteergebieden ook landelijke uitwisseling van kennis en ideeën. Tot slot zorgt een kernteam van vier mensen voor het dagelijkse reilen en zeilen van De AgroProeftuin Noordoost-Brabant.”
Wat maakt het bijzonder voor jou?
“Tjonge ja, ik denk het contact met uiteenlopende mensen zoals boeren, ambtenaren, bestuurders en onderzoekers. Vaak mensen die buiten het systeem durfden te denken. Ik zag het als mijn taak om hun ideeën te bundelen, met elkaar te verbinden en verder te brengen. Daar was het nodige doorzettingsvermogen voor nodig. Trage en lange processen frustreren me, maar ik heb altijd het gevoel gehad dat het waardevol is waarvoor ik me inzette. ”
Wat is voor jou een hoogtepunt?
“De Eiwitbooster die we in november 2022 organiseerden. Hier klopte bijna alles: een heerlijke lunch met lokale producten, ruim honderd boeren en afnemers ontmoetten elkaar en leerden van elkaar. We waren op een heel bijzondere locatie, namelijk een voormalig pluimveebedrijf dat is omgebouwd tot een praktijkcentrum voor innovatieve boomteelt en agroforestry. En dan is er ook nog een mijlpaal vind ik: provincie Noord-Brabant blijft de proeflocatie in Zeeland voor de komende tien jaar ondersteunen, zodat die kan uitgroeien tot dé plek voor duurzame vernieuwingen in de land- en tuinbouw.”
Wat wens je De AgroProeftuin Noordoost-Brabant toe?
“Heel veel! Er zijn vele uitdagingen en kansen voor de boeren in deze regio. Ik heb gezien dat de vraag ‘hoe kan het wel?’ ondernemers écht verder brengt. De Peel kan zich op de kaart zetten als hét vernieuwende voorbeeldgebied voor de land- en tuinbouw. Nu en in de toekomst. Daarom wens ik alle betrokkenen veel verbeeldingskracht, nieuwe bedrijfsmogelijkheden en verrassende verbindingen toe. Zo krijg je in deze regio veel voor elkaar.”
Wat ga je doen?
“Op ontdekkingsreis door Europa met mijn vriendin en zoontje. We gaan drie maanden op reis. Daarna ga ik weer iets nieuws ondernemen, bijvoorbeeld in gebiedsontwikkeling of klimaatneutraal voedsel. Dat laatste was mijn MBA food & agribusiness afstudeeronderwerp en interesseert mij enorm.”
Contact houden? Ja leuk! Dat kan via ytsma@klimaatmenu.nl
